Ik mocht deze nazomer nog even genieten van het Franse land. Een heerlijke zon, mooie natuur, rust en ruimte. En natuurlijk die fascinerende Franse Paradox.

Het is een tegenstrijdigheid alom. De bourgondische Fransen, met hun dagelijkse roomboter-croissants en Franse kazen, hebben (vrijwel) geen hart- en vaatziekten. Op Japan na, overlijden er in Frankrijk het minste aantal mensen aan hart- en vaatziekten [1]. De aderen van de Fransen zijn brandschoon. Jaren heb ik geleerd dat verzadigd vet (uit o.a. roomboter en kaas) juist gerelateerd is aan hart- en vaatziekten. Maar blijkbaar niet bij de Fransen.

Naast het vele verzadigd vet dat er geconsumeerd wordt, komen ook andere risicofactoren van hart- en vaatziekten veel voor in Frankrijk. Zo heeft een groot deel van de bevolking overgewicht [2] en er wordt nog volop gerookt [3].

De bourgondische Fransen, met hun dagelijkse roomboter-croissants en Franse kazen, hebben (vrijwel) geen hart- en vaatziekten. 

Ik vond het prachtig om deze Paradox een week lang zelf te beleven en op zoek te gaan naar factoren die een verklaring kunnen geven voor de ogenschijnlijke tegenstrijdigheid.

We werden ’s ochtends wakker met de zon op het tentdoek. Toen we naar buiten stapten was het nog fris, maar wat een prachtig uitzicht! Na een paar keer diep de schone lucht ingeademd te hebben liep ik naar het campingwinkeltje voor onze dagelijkse, vers-van-de-bakker-croissants en baguette. Na het Franse ontbijt vervolgden we de dag met een fietstocht door de heuvels of een wandeling door de wijngaarden. Het viel me op dat je niet veel moeite hoeft te doen om actief te zijn en je hart aan het werk te zetten.

Het was alweer een aantal jaar geleden dat we voor het laatst in Frankrijk op vakantie waren dus we moesten er aan wennen dat de winkels dagelijks gesloten zijn tussen 12.00 en 15.00 uur. Dat betekent dus uitgebreid tijd voor lunch en ontspanning. Heerlijk. Ik kan me er wel iets bij voorstellen: een mooi moment om spanningen van de ochtend te relativeren en los te laten, en in de middag weer met nieuwe energie aan het werk te gaan.

Ook op zondag stonden we voor gesloten deuren. We vroegen de Fransen ernaar: “Nee op zondag worden er geen boodschappen gedaan. Zondag is familiedag of Gods dag.” Tijd voor elkaar dus.

Op de momenten dat we wel in de winkel terecht konden bevonden we ons in een overvloed aan verse groenten en fruit. Aubergines en courgettes die je voordelig in kilozakken kunt kopen en paddenstoelen om zelf af te wegen. Ook de uitgebreide afdeling met tientallen soorten verse vis blijft me bij. Niet alleen in Frankrijk vind je dat, maar ook in andere Zuid-Europese landen is het aanbod verse vis immens. En uiteraard; veel wijn. Schappen vol rode, witte en mousserende wijnen. Afkomstig uit alle Franse regio’s.

Op zondag worden er geen boodschappen gedaan. Zondag is familiedag of Gods dag.

De Franse Paradox zal ik niet kunnen verklaren maar ik denk wel dat het te maken heeft met een combinatie van factoren. Het dagelijkse buiten zijn, de zon, de natuurlijke beweging, de vele momenten van ontspanning, de tijd voor geliefden, de schone lucht, de verse groenten, fruit en vis. Het zijn allemaal factoren die helpen om gezond te blijven. Het is niet alléén de aan- of afwezigheid van verzadigde vetten die hart- en vaatziekten veroorzaken of kunnen voorkomen. Het is een combinatie van factoren. Het is de gehele leefstijl en het zijn alle voedingsgewoonten bij elkaar die helpen om gezond te blijven.

Referenties:

1. Marrugat Sala & Aboal. (2006) Epidemiology of Cardiovascular Disease in Women. Rev Esp Cardiol. 59:264-74 – Vol. 59 (03)

2. Berghöfer et al. (2008). Obesity prevalence from a European perspective: a systematic review. BMC Public Health 8:200

3. Gallus et al. (2014). Pricing Policies And Control of Tobacco in Europe (PPACTE) project: cross-national comparison of smoking prevalence in 18 European countries. European Journal of Cancer Prevention. Vol 23 (3). p 177–185