Steeds meer mensen kiezen voor biologisch. Volgens cijfers van Bionext gaven consumenten in 2016 10% meer uit aan biologische voeding dan het jaar daarvoor. In 10 jaar tijd wordt er 3x meer biologische voeding verkocht.

Iedereen maakt zijn eigen afweging om wel of niet te kiezen voor biologische voeding. Veel mensen die kiezen voor biologische voeding doen dit vanwege de duurzaamheid, de lagere belasting op het milieu, de biodiversiteit, dierenwelzijn, en/of vanwege voedselkwaliteit en voedselveiligheid.

Redenen om niet voor biologisch te kiezen is de twijfel over deze effecten, de (soms veel) hogere prijs, de hogere arbeidsinspanning die nodig is om biologische voeding te produceren en de beperktere opbrengst per hectare landbouwgrond. De FAO (Food and Agriculture Organisation of the United Nations) schat in dat, onder de juiste omstandigheden, biologische landbouw wel de potentie heeft om de wereld te kunnen voeden.

Er is hierbij nog één vraag die mogelijk meeweegt in de keuze om wel of niet biologisch te eten: is biologische voeding gezonder dan niet-biologische voeding?

 

Voedingswaarde van biologische voeding

Enkele onderzoeken laten zien dat biologisch geteelde groenten en fruit en biologische zuivel en vlees verschillen in voedingswaarde ten opzichte van de niet-biologische versies:

• Biologisch geteelde gewassen bevatten meer antioxidanten. Een hogere inname van antioxidanten is gerelateerd aan minder kans op hart- en vaatziekten, ziekte van Alzheimer en sommige soorten van kanker.
• Ook bevatten biologisch geteelde gewassen minder cadmium en pesticiden. Cadmium is een zwaar metaal dat giftig is voor mens en milieu. Zowel voor pesticiden als cadmium geldt dat de inname van deze stoffen beperkt moet worden vanwege mogelijk nadelige effecten op de gezondheid. In de biologische landbouw worden geen pesticiden gebruikt.
• Niet-biologische gewassen bevatten meer eiwit, stikstof, nitraat en nitriet. Deze stoffen kunnen zowel positief als negatief uitpakken voor de gezondheid.
• Biologisch vlees en biologisch zuivel bevat meer omega-3 vetzuren. Omega-3 vetzuren zijn gezonde vetten die we te weinig binnenkrijgen met onze voeding. Vis is echter onze belangrijkste bron van omega-3 vetzuren. Biologische zuivel bevat daarnaast meer geconjugeerd linolzuur (CLA), ijzer en vitamine E. Niet-biologische melk bevat weer meer jodium en selenium. Jodium is onder andere belangrijk voor de stofwisseling en de groei en ontwikkeling van de hersenen van een ongeboren baby. De belangrijkste bronnen van jodium zijn zeeproducten (vis, schelp- en schaaldieren en zeewier), eieren en gejodeerd zout (wat in het meeste brood verwerkt is). Tenslotte bevat niet-biologisch vlees hogere hoeveelheden palmitinezuur en myristine zuur. Dit zijn verzadigde vetten die gerelateerd zijn aan een verhoogd risico op hart- en vaatziekten.

Bij elkaar opgeteld bevat biologische voeding iets meer gezonde voedingsstoffen dan niet-biologische producten. Maar wordt je hier ook echt gezonder van?

 

Biologische voeding en gezondheid

We weten veel, maar nog lang niet alles over de verschillen tussen biologische en niet-biologische voeding op de gezondheid van de mens. Er is weinig goed onderzoek gedaan naar deze vraag.

Een aantal onderzoeken laten zien dat zwangere vrouwen die biologische voeding gebruiken minder risico hebben op zwangerschapsvergiftiging, hypospadie bij de geboren jongetjes (een relatief veel voorkomende aandoening waarbij de plasbuis op een verkeerde plaats van de penis uitmondt) en eczeem bij kinderen. Ook hebben vrouwen die biologische voeding gebruiken minder overgewicht en komt ook lymfeklierkanker minder voor (Barańskia et al, 2017).

Verder weten we dat sommig chemische bestrijdingsmiddelen (pesticiden) schadelijk zijn voor de gezondheid. Richardson (2014) toonde bijvoorbeeld een relatie aan tussen een vroeger gebruikt pesticide (DDT) en de ziekte van Alzheimer. Omdat DDT ook schadelijk is voor het milieu, is het gebruik van dit pesticide in de westerse wereld al lang niet meer toegestaan. Naast DDT zijn er in de loop van de tijd meer pesticiden verboden in verband met schadelijke effecten op mens of milieu. Uiteraard worden er net zo snel weer nieuwe middelen geïntroduceerd. Wat ook veel voorkomt in de niet-biologische landbouw, is het gebruik van een mix van meerdere, laag gedoseerde pesticiden. Met deze mix kunnen boeren hun gewassen beschermen zonder dat ze van één specifiek middel boven een maximale grens uitkomt. Het is nog maar de vraag wat nieuwe middelen en de mix van meerdere verschillende stoffen bij elkaar voor effect hebben op de gezondheid.

 

Is biologisch zijn prijs waard?

Al met al wordt het steeds duidelijker dat er tussen biologische en niet-biologische voedingsmiddelen verschillen zijn in voedingswaarde. Langzaamaan begint ook duidelijk te worden wat de effecten op de gezondheid zijn. Het bewijs is nog wel erg mager. Ik kan dus geen volmondig ‘ja’ of ‘nee’ op zeggen de vraag of biologische voeding de hogere prijs echt wel waard is. Het blijft een individuele keuze en ik neem de prijs ook altijd weer mee in míjn overweging. Ik kies wel steeds vaker voor biologisch. Ik heb namelijk liever geen pesticiden in mijn eten en wil door te kiezen voor biologisch mijn respect tonen voor milieu, natuur en dierenwelzijn. Zij zorgen er immers voor dat ik kan eten en gezond kan blijven.

Ondanks dat er nog veel onduidelijk is, denk ik dus wel dat biologische voeding beter voor me is. Ik voel me er in ieder geval een stuk prettiger bij en ik ben bereid er iets meer voor te betalen. Ik heb de hoop dat wanneer meer mensen kiezen voor biologische voeding, de productie efficiënter wordt en de boodschappen uiteindelijk ook iets goedkoper.

Bronnen