Om antwoord te kunnen geven op de vraag wat gezonde voeding is, wordt door onderzoekers vaak gekeken naar wat mensen die tot op hoge leeftijd gezond blijven, eten en drinken. Zo blijkt het Mediterrane dieet één van de meest gezonde voedingspatronen te zijn. Mensen die een Mediterrane voeding gebruiken blijken gezonder te zijn en hebben minder chronische ziekten dan mensen die een westerse voeding gebruiken. Mannen die een Mediterrane voeding gebruiken, hebben bijvoorbeeld minder kans op het krijgen van prostaatkanker (Castelló, 2018). Een Mediterrane voeding bevat veel fruit, groenten, vis, peulvruchten en olijfolie. De voeding is puur, onbewerkt en uit het seizoen. Er worden geen pakjes en zakjes gebruikt maar al het eten wordt vers bereid. Tomatensaus wordt ter plekke van verse tomaten, basilicum, oregano en olijfolie gemaakt, en komt niet uit een pot van de supermarkt. Met deze manier van eten, waarbij verse natuurproducten (groenten, fruit, noten, zaden, peulvruchten) de belangrijkste voeding vormt, kunnen er heel wat leefstijl gerelateerde ziekten voorkomen worden. Dat is dus gezonde voeding.

Mensen die een Mediterrane voeding gebruiken blijken gezonder te zijn en hebben minder chronische ziekten dan mensen die een westerse voeding gebruiken

Gezonde voeding uit de Blue Zones

Om een beter beeld te krijgen van wat gezonde voeding is, is onderzoek gedaan naar 5 gebieden op de wereld (de Blue Zones) waar mensen langer leven dan gemiddeld en in betere gezondheid oud worden. Chronische, leefstijl gerelateerde ziekten zoals hart- en vaatziekten, diabetes type 2 en kanker komen in de Blue Zones nauwelijks voor. De Blue Zones bevinden zich in Griekenland (Ikaria), Japan (Okinawa), Italië (Sardinië), Californië (Loma Linda) en Costa Rica (Nicoya Peninsula).

Hieronder lees je wat voeding, eten en drinken voor mensen uit de Blue Zones betekent. In het artikel Gezonde Voedingsmiddelen lees je welke specifieke voedingsmiddelen verband houden met een gezond en lang leven. In het artikel Leefregels voor een gezond leven lees je meer over de leefgewoonten van mensen uit de Blue Zones.

Chronische, leefstijl gerelateerde ziekten zoals hart- en vaatziekten, diabetes type 2 en kanker komen in de Blue Zones nauwelijks voor

Voeding als cultuur

Eén van de overeenkomsten tussen de 5 Blue Zones en één van de verschillen met de rest van de wereld, is dat voeding in de Blue Zones een centraal onderdeel uitmaakt van het sociale ecosysteem: voeding linkt je met je sociale netwerk, met je (dagelijkse) rituelen en je fysieke omgeving. Voeding heeft een hoog aanzien en geniet van veel respect. Mensen weten niet alleen wát ze eten, ze weten ook waar het groeit, hoe je het klaar maakt en met wie en wanneer je het eet. Ze hebben respect voor hun voeding en zijn zich sterk bewust van wat ze eten en de invloed die het heeft op het lichaam en de omgeving. Op die manier heeft voeding een veel grotere betekenis dan alleen de voedingskundige waarde (of zelfs alleen maar de genotswaarde).

Ondanks dat de eetcultuur voor de mensen uit de Blue Zones een van de belangrijkste onderdelen is van het leven, zijn deze mensen niet bezig met het tellen van calorieën en het lezen van etiketten. Hun voeding heeft niet eens een etiket. Het is hun gewoonte om gezonde keuzes te maken en de omgeving waarin ze leven moedigt deze gezonde keuze aan. Een structurele te hoge calorie-inname is met de voedingsgewoontes uit de Blue Zones niet realistisch. Hun voeding is door de omgeving vrijwel perfect. Het is niet nodig om gezonde voeding te filteren uit een immens groot ongezond aanbod. Het grote aanbod betreft al gezonde voeding. Dit maakt het dan ook niet moeilijk om van gezonde voeding een gewoonte te maken. En precies dáár ligt bij ons de uitdaging: 1. de keuze voor het juiste product (kies voor voeding zonder etiket) en 2. maak van deze keuze je gewoonte.

Mensen uit de Blue Zones weten niet alleen wát ze eten, ze weten ook waar het groeit, hoe je het klaar maakt en met wie en wanneer je het eet

Minder bewerkte voeding

Het opvallende aan de verschillende bevolkingsgroepen uit de Blue zones is dat de gebruikte voedingsmiddelen sterk verschillen, maar dat er wel een paar duidelijke overeenkomsten te zien zijn: het gebruik van pure, biologische voedingsmiddelen die dicht bij de natuur staan. De producten bevatten geen toevoegingen, worden lokaal verbouwd zonder bestrijdingsmiddelen en er wordt alleen gegeten wat er in het betreffende seizoen beschikbaar is. Er wordt vrijwel geen suiker en zout gebruikt, geen bewerkte (witte) graanproducten en relatief weinig zuivel.

De voeding is voornamelijk plantaardig wat het risico op hartziekten vermindert. Het eten van volkoren granen geeft bovendien een lager risico op vroegtijdige sterfte, diabetes type 2, hart- en vaatziekten, overgewicht en mogelijk dikkedarmkanker (International Carbohydrate Quality Consortium). Groenten, fruit, volkoren granen, noten, bonen en soja worden veel gebruikt door mensen uit de Blue Zones. Dit komt overeen met het eerder genoemde Mediterrane dieet.

Mensen uit de Blue Zones eten vrijwel geen suiker en zout, witte graanproducten en relatief weinig zuivel. De voeding is grotendeels plantaardig en bestaat uit groenten, fruit, volkoren granen, noten, bonen en soja

Op de pagina Gezonde Voedingsmiddelen vind je lijsten met voedingsmiddelen die veel gebruikt worden in de verschillende Blue Zones. Stuk voor stuk super gezond! Lees Leefregels voor een gezond leven om meer te weten te komen over de leefgewoonten van mensen uit de Blue Zones.